Bażantarnia to uznawany za zabytek park leśny, który ma swoje miejsce na skraju Wysoczyzny Elbląskiej. Jest to przestrzeń o unikalnym charakterze, która wpisuje się w granice administracyjne Elbląga.
W obrębie Bażantarni przepływa Srebrny Potok oraz Kumiela, co dodaje temu miejscu niezwykłego uroku i wyjątkowego klimatu.
Historia
Bażantarnia przyciągała elblążan jako miejsce odpoczynku już na początku XVIII wieku. W tamtych czasach była znana pod nazwą Vogelsang, co w języku niemieckim oznacza „Ptasi śpiew”. Park został pierwotnie podzielony na dwa obszary – jeden chroniony, a drugi użytkowy. Dzięki temu pełnił on nie tylko funkcję rekreacyjną, ale także wspierał gospodarkę ówczesnego Elbląga.
W latach 1810–1811 August Abbeg, elbląski przedsiębiorca, postawił karczmę, która dzisiaj funkcjonuje pod nazwą Restauracja Myśliwska. Niedługo potem, na Górze Chrobrego (Krucza), powstała druga restauracja znana jako Thumberg, jednak została ona zlikwidowana w latach 50. XX wieku.
W 1913 roku park został włączony do granic administracyjnych miasta. Od tego momentu, z pomocą elbląskiego magistratu w Bażantarni zaczęły powstawać nowe obiekty użyteczności publicznej. Wśród tych nowości można wymienić liczne mostki, trasy piesze oraz charakterystyczne budowle, takie jak muszla koncertowa, Parasol i dawniej znana wieża widokowa, Wieża Bismarcka, która niestety została rozebrana po wojnie.
Po zakończeniu II wojny światowej, kiedy Elbląg stał się częścią Polski, mieszkańcy nadali parkowi obecną nazwę Bażantarnia z uwagi na dużą populację tych ptaków w lesie. Jeszcze w latach 90. XX wieku park był miejscem, gdzie można było natknąć się na liczne bażanty.
Roślinność i zwierzęta
Bażantarnia to obszar o niezwykle bogatej roślinności, w której przeważają drzewa liściaste. W skład drzewostanu wchodzą buki, dęby, olchy, graby, klony, brzozy, osiki, wiązy oraz lipy. Spośród gatunków iglastych dominują świerki, ale można też spotkać sosny, jodły oraz modrzewie. Szczególnie wyróżniają się tu ogromne skrzypy, osiągające wysokość nawet do 2 metrów, a także liczne paprocie, charakterystyczne dla tej okolicy.
Teren Bażantarni jest również domem dla rzadkich gatunków roślin, które zazwyczaj spotyka się w obszarach górskich oraz podgórskich. Wśród nich znajdują się m.in.: czosnek niedźwiedzi, tojad dzióbaty, żywiec cebulkowy, widlak wroniec, kosmatka gajowa, pióropusznik strusi, żebrowiec górski, bez koralowy, kozłek bzowy oraz przetacznik górski. Nie można zapomnieć o wspomnianym wcześniej skrzypie olbrzymim, który również wyróżnia się w tym unikalnym ekosystemie.
W kontekście fauny, Bażantarnia jest miejscem, które odwiedzają różnorodne gatunki zwierząt. Można tu spotkać dziki, jelenie, sarny, lisy, borsuki, zające oraz kuny, zarówno te leśne, jak i domowe. Inne obecne tu gatunki to tchórz, łasica oraz różnorodne wiewiórki – zarówno czarne, jak i rude. Świat ptaków w Bażantarni jest niezwykle bogaty i zróżnicowany, a przedstawiają go m.in. słowiki, czarne bociany, jastrzębie, sowy oraz dzięcioły. Warto zaznaczyć, że teren ten stanowi również miejsce lęgowe dla dzikich kaczek, które po okresie wychowawczym najczęściej przenoszą się na pobliskie jezioro Druzno.
Atrakcje w parku
Zabytki w parku
Bażantarnia w Elblągu może poszczycić się wieloma cennymi zabytkami. Wśród nich znajduje się Restauracja Myśliwska, która przyciąga miłośników dobrej kuchni i atrakcyjnej atmosfery. Ponadto warto zwrócić uwagę na muszlę koncertową, w której odbywają się różnorodne wydarzenia kulturalne.
Kolejnym interesującym obiektem jest młyn wodny na rzece Kumieli, który stanowi przykład tradycyjnej architektury. Niezaprzeczalnie godny uwagi jest także Pałac Augusta Abbega w Elblągu, w którym można poczuć ducha historii i doskonałej architektury.
Pomniki przyrody w parku
Bażantarnia to również miejsce, w którym można spotkać wiele interesujących pomników przyrody. Wśród nich wyróżnia się głaz narzutowy Diabelski kamień, który znajduje się w korycie Srebrnego Potoku. Jest on zbudowany z gruboziarnistego granitu, a jego obwód osiąga imponujące 1150 cm.
W parku rosną także sześć dębów, trzy buki pospolite, a także dwie topole białe. Oprócz tego można zauważyć trzy grupy głazów narzutowych, które dopełniają naturalny krajobraz.
Szczegółowe informacje na temat pomników przyrody w regionie można znaleźć w osobnym artykule na ten temat.
Inne atrakcje
W Bażantarni znajduje się też atrakcyjny wyciąg narciarski na Górze Chrobrego (Krucza), jednak od 2019 roku jest on nieczynny z powodu likwidacji związanej z brakiem inwestora. Pomimo to, park oferuje wiele innych możliwości spędzenia wolnego czasu w pięknych okolicznościach przyrody.
Szlaki turystyczne w parku
W Bażantarni znajdują się liczne trasy turystyczne, które zachęcają do odkrywania piękna tego miejsca. Oto najważniejsze z nich:
- szlak czerwony Kopernikowski (EL-06-c): długość 4,5 km,
- szlak niebieski Okrężny (EL-2101-n): długość 3,6 km (Leśny), 6,4 km (Górski),
- szlak zielony Ścieżka Jaszczurek (EL-2102-z): długość 7 km,
- szlak żółty Okólny (EL-2104-y): długość 9 km.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31.12.2023 r. [dostęp 10.02.2024 r.]
- mareke: Głazy narzutowe w Lesie Bażantarnia (m. Elbląg). pomniki-przyrody.pl, 05.10.2015 r. [dostęp 21.01.2023 r.]
- DariuszD. Barton DariuszD., Przewodnik krajoznawczy „z myszka” po Wysoczyznie Elblaskiej, Bydgoszcz: TEKST, 1997 r., s. 141, 143.
- a b AlfredA. Mowczko AlfredA., Bażantarnia elbląska, Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „KRAJ”, 1951 r., s. 4–5.
- Piotr Skurzyński „Warmia, Mazury, Suwalszczyzna” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2004 r., s. 38.
- Elbląg wczoraj i dziś – Bażantarnia.
Oceń: Bażantarnia (Elbląg)