Port morski Elbląg to niezwykle istotna lokalizacja w regionie warmińsko-mazurskim, usytuowana w samym sercu Elbląga. Ten port morski znajduje się na Żuławach Wiślanych, z widokiem na rzekę Elbląg, oddaloną jedynie o 6 kilometrów od miejsca, gdzie wody tej rzeki spotykają się z Zalewem Wiślanym.
Jego dogodne położenie czyni go kluczowym punktem na mapie transportowej regionu, co sprzyja zarówno lokalnemu, jak i międzynarodowemu transportowi wodnemu.
Położenie
Port morski w Elblągu zajmuje obszar o powierzchni 470 hektarów. Jego granice zostały określone w 2013 roku, co miało znaczący wpływ na zarządzanie tym obszarem. Rzeka Elbląg wchodzi w skład morskich wód wewnętrznych aż do granic portu, co potwierdza jego strategiczne znaczenie.
W Porcie Elbląg funkcjonuje kilka przystani jachtowych, w tym:
- Jachtklub Wodnik,
- przystań jachtowa Harcerski Ośrodek Wodny Bryza,
- Ognisko Sportów Wodnych Fala,
- przystań kajakowa Energetyk.
Historia
W średniowiecznym okresie, historia portu w Elblągu była głęboko związana z Związkiem Hanzeatyckim, który decydował o 90% globalnych obrotów handlowych. Szczytowy moment obrotów towarowych w tym porcie miał miejsce w 1936 roku, osiągając pół miliona ton – to zasługa wówczas korzystnej koniunktury w III Rzeszy.
Po zakończeniu II wojny światowej, kiedy Elbląg wszedł w polskie ręce, port nie odzyskał już swojej pierwotnej roli morskiego punktu handlowego z powodu zmieniającego się kontekstu politycznego. Dopiero w 1952 roku port morski uzyskał formalny status.
W czerwcu 2015 roku, władze Zarządu Portu Morskiego w Elblągu zaprezentowały nową strategię, w której zdefiniowano trzy kluczowe obszary specjalizacji: turystykę wodną w strefie zalewowej i śródlądowej, wymianę towarową z obwodem królewieckim oraz przewozy morskie i śródlądowe. W strategii wskazano również program inwestycyjny dla portu o łącznej wartości przekraczającej 1 miliard zł. Wśród najważniejszych inwestycji wymieniono:
- budowę kanału przez Mierzeję Wiślaną,
- przebudowę wejścia do portu,
- budowę bocznicy kolejowej oraz terminalu przeładunkowego,
- budowę nowego mostu na rzece Elbląg w Nowakowie,
- rozbudowę terminalu przeładunkowego przy ul. Radomskiej wraz z instalacją suwnicy,
- budowę obrotnicy dla statków przy wjeździe z rzeki Elbląg do Kanału Jagiellońskiego.
Przewidywany termin realizacji wymienionych inwestycji to rok 2020. Istnieje duża nadzieja, że rozwój elbląskiego portu zyska na znaczeniu szczególnie poprzez budowę kanału przez Mierzeję Wiślaną, co umożliwiłoby uniknięcie żeglugi przez Cieśninę Pilawską, której kontrolę sprawują rosyjskie władze.
Dotychczas, 96% wymiany towarowej w elbląskim porcie miało miejsce z portami obwodu królewieckiego. Po agresji Rosji na Ukrainę, która miała miejsce 24 lutego 2022 roku, port jako pierwszy w Polsce zaprzestał rozładunku rosyjskiego węgla. Wprowadzono zakaz eksportu materiałów budowlanych i cementu, co przyczyniło się do znacznego załamania się przeładunków w portowym ruchu.
Instytucje w Porcie Elbląg
W Porcie Morskim w Elblągu funkcjonuje wiele kluczowych instytucji, które wspierają działalność portową oraz zapewniają bezpieczeństwo i sprawność operacyjną. Oto niektóre z nich:
- Zarząd Portu Morskiego w Elblągu,
- Kapitanat Portu Elbląg,
- Graniczna Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Elblągu,
- Morski Oddział Straży Granicznej w Elblągu,
- Urząd Celny w Elblągu,
- Hanza Shipping – agencja morska.
Ruch graniczny w porcie odbywa się poprzez morskie przejście graniczne Elbląg.
Infrastruktura portowa
Port morski w Elblągu dysponuje imponującą infrastrukturą, której łączna długość nabrzeży osiąga aż 2,5 km. W obrębie tego obiektu można znaleźć nabrzeże pasażerskie, które ma długość 0,3 km.
Na terenie portu istnieje pięć basenów, które służą różnorodnym typom działalności. Do zaawansowanych urządzeń portowych należy stocznia remontowa, która zapewnia pełne wsparcie techniczne dla jednostek pływających, a także specjalistyczna suwnica o udźwigu 150 ton.
Port dysponuje także obrotnicą statków, która umożliwia manewrowanie jednostkami o maksymalnej długości 120 metrów. Dodatkowo, infrastruktura obejmuje bocznicę kolejową, co znacznie ułatwia transport towarów oraz terminale przeładunkowy i pasażerski, które są kluczowe w obsłudze ruchu handlowego i turystycznego.
Działalność
W listopadzie 2007 roku, władze Portu Morskiego w Elblągu, we współpracy z lokalnym samorządem, rozpoczęły ambitny projekt noszący nazwę Bałtycka Ukraina. Jego celem było stworzenie w Elblągu ukraińskiego kompleksu portowego. Niestety, pomysł ten nie zyskał realizacji i utknął jedynie na etapie planowania.
W 2008 roku Urząd Morski w Gdyni zanotował 14 zawinięć statków, które z Morza Bałtyckiego dotarły do Elbląga przez Cieśninę Piławską. Te jednostki obsługiwały trasy do kilku europejskich portów, takich jak Antwerpia, Gdańsk, Hamburg oraz Królewiec. Dla obsługi ruchu towarowego w porcie Elbląg zaangażowane były dwie jednostki: MV Tanais i MV Barbara D.
W 2010 roku przywrócono działalność żeglugi pasażerskiej na trasie Elbląg-Krynica Morska-Elbląg, gdzie transport obsługiwał statek MS Anita, co na nowo ożywiło ruch turystyczny w regionie.
Rok | Przeładunki (w tonach) | Liczba pasażerów |
---|---|---|
1992 | 42 000 | 65 000 |
1993 | 22 500 | 85 000 |
1994 | 90 900 | 24 625 |
1995 | 144 800 | 34 168 |
1996 | 354 700 | 34 168 |
1997 | 641 300 | 31 462 |
1998 | 148 300 | 28 733 |
1999 | 40 900 | 37 245 |
2000 | 36 400 | 33 874 |
2001 | 37 900 | 32 078 |
2002 | 46 100 | 33 731 |
2003 | 142 700 | 35 685 |
2004 | 78 300 | 45 076 |
2005 | 126 800 | 55 025 |
2006 | 14 500 | 41 511 |
2007 | 3 500 | 33 270 |
2008 | 5 700 | 39 909 |
2009 | 4 000 | 32 899 |
2010 | 64 800 | 39 323 |
2011 | 113 500 | 38 221 |
2012 | 168 500 | 33 500 |
2013 | 285 500 | 6 555 |
2014 | 358 300 | 8 315 |
2015 | 206 900 | 26 976 |
2016 | 139 500 | 41 520 |
2017 | 99 100 | 29 579 |
2018 | 115 900 | 26 600 |
2019 | 89 300 | 41 560 |
2020 | 84 500 | 23 632 |
2021 | 125 100 | 33 586 |
2022 | 149 400 | 25 251 |
2023 | 37 000 | 29 351 |
Przypisy
- Główny Urząd Statystyczny – port.elblag.pl – Przeładunki
- a b c Dane ogólne – Strona internetowa Zarządu Portu Morskiego w Elblągu.
- Nie stój w korkach! Z Elbląga do Krynicy Morskiej popłyniesz w dwie strony już za 35 złotych - Dziennik Elbląski [dostęp 20.01.2021 r.]
- W jakim kierunku pójdzie port w Elblągu? W jego strategii określono trzy specjalizacje [online], info.elblag.pl [dostęp 26.11.2017 r.]
- STRATEGIA ROZWOJU PORTU MORSKIEGO W ELBLĄGU [online], 2015 [dostęp 20.01.2021 r.]
- Historia portu [online], www.port.elblag.pl [dostęp 20.01.2021 r.]
- Port w Elblągu handlował głównie z Rosją. Teraz zamiast węgla jest parking i ciężarówki
- Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15.05.2013 r. ws. ustalenia granicy portu morskiego w Elblągu od strony lądu (Dz.U. z 2013 r. poz. 656).
- Rozporządzenie Ministra Żeglugi z dnia 16.02.1952 r. (Dz.U. z 1952 r. nr 18, poz. 111).
- info.elblag.pl: Kontrowersyjny raport zamiast odpowiedzi przyniósł wiele pytań.
- Przeładunki: Port Elbląg- reaktywacja – Gospodarka morska. gospodarkamorska.pl. [zarchiwizowane z 04.03.2016 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z transportem i komunikacją":
Lądowisko Elbląg | Lotnisko Elbląg | Zarząd Komunikacji Miejskiej w Elblągu | Morskie przejście graniczne Elbląg | Obwodnica ElblągaOceń: Port morski Elbląg