Oleg Łatyszonek

---

Życiorys

Działalność naukowa i zawodowa

W roku 1980 Oleg Łatyszonek zakończył swoje studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Po upływie szesnastu lat, dokładnie w roku 1996, uzyskał doktorat na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tematem jego rozprawy doktorskiej była historia białoruskich formacji wojskowych z lat 1917–1923. Następnie, w 2008 roku, na podstawie swojej pracy naukowej oraz rozprawy zatytułowanej Od Rusinów Białych do Białorusinów. U źródeł białoruskiej idei narodowej, otrzymał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych.

Po ukończeniu studiów, Łatyszonek podjął pracę jako nauczyciel historii w Technikum Mechanizacji Rolnictwa znajdującym się w Supraślu, gdzie pracował do roku 1983. Następnie przeniósł się do Krakowa, gdzie pełnił rolę asystenta w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa oraz w Instytucie Badań Polonijnych na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1991 roku powrócił do Białegostoku, aby pracować w Muzeum Wojska. Od 1993 do 1997 był dziennikarzem w tygodniku Niwa, a w latach 1997–2008 prowadził wykłady w Katedrze Kultury Białoruskiej na Uniwersytecie w Białymstoku. Od 2008 roku pełni funkcję profesora nadzwyczajnego w Instytucie Historii i Nauk Politycznych na Wydziale Historyczno-Socjologicznym Uniwersytetu w Białymstoku.

Od 1996 roku pełni również rolę przewodniczącego Białoruskiego Towarzystwa Historycznego oraz jest członkiem Kolegium Redakcyjnego Białoruskich Zeszytów Historycznych. Ponadto współpracuje z Polskim Słownikiem Biograficznym i zajmuje się tłumaczeniem literatury białoruskiej na język polski.

Działalność społeczna i polityczna

Oleg Łatyszonek rozpoczął swoją działalność społeczną w 1981 roku, angażując się w NSZZ „Solidarność” w Regionie Białystok. Jego zaangażowanie obejmowało współpracę z Biurem Komisji Interwencji Zarządu Regionu, a w trudnym okresie stanu wojennego zajmował się kolportażem Biuletynu Informacyjnego „Solidarności”. Ponadto, pisał artykuły dla czasopism drugiego obiegu. Po aresztowaniu w kwietniu 1982, został zwolniony warunkowo w grudniu tego samego roku, a w lipcu 1983 sprawa przeciwko niemu została umorzona.

Po przeniesieniu się do Krakowa, kontynuował swoje działania w niezależnych środowiskach, aktywny w publikacjach podziemnych oraz prowadząc wykłady na tzw. „Uniwersytecie Robotniczym”. W drugiej połowie lat 80. związał się z białoruskim ruchem studenckim, przewodnicząc komisji naukowej w Białoruskim Zrzeszeniu Studentów. Był także współzałożycielem festiwalu Basowiszcza.

Od 1991 roku uczestniczył w Białoruskim Zjednoczeniu Demokratycznym, a w latach 1992–1994 pełnił funkcję przewodniczącego tej organizacji. W 1995 roku zasiadł w zarządzie Związku Białoruskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, a w 1997 roku został wiceprezesem Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska-Białoruś. W 1998 odegrał kluczową rolę w powstaniu Białoruskiego Radia Racja.

Rodzina

Oleg Łatyszonek przyszedł na świat w białoruskiej rodzinie inteligenckiej. Jego ojciec wywodzi się z rejonu Szarkowszczyzny, natomiast matka ma korzenie w Łukach, na terenach Podlasia. W 1965 roku jego rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę do Białegostoku, gdzie kontynuowali swoje życie.

Obecnie Oleg Łatyszonek jest żonaty i cieszy się z posiadania syna, co stanowi ważny element jego życia rodzinnego.

Wybrane publikacje

Oleg Łatyszonek jest autorem wielu znaczących publikacji, które wniosły istotny wkład w badania nad historią oraz kulturą Białorusi. Poniżej przedstawiamy wybrane dzieła, które wyróżniają się szczególnym znaczeniem:

• Białoruskie formacje wojskowe 1917–1923, Białystok 1995,
• Historia Białorusi od połowy XVIII do końca XX wieku, Białystok 2002 (wraz z Eugeniuszem Mironowiczem),
• Od Rusinów Białych do Białorusinów. U źródeł białoruskiej idei narodowej, Białystok 2006,
• Беларускія палітыкі і пратэстанты. Ад „Гомона” да Грамады. W: Пратэстанцкая царква і беларускі нацыянальны рух. Менск: «Кнігазбор», 2006. Brak numerów stron w książce,
• Żauniery BNR, Białystok-Wilno, 2009,
• Nacyjanalnaść – Biełarus, Białystok-Wilno 2009,
• Historyja Biełarusi ad siaredziny XVIII st. da paczatku XXI st., Białystok-Wilno 2010 (wraz z Eugeniuszem Mironowiczem),
• Biełastok-Polacak, Białystok-Wilno 2010.

Nagrody i odznaczenia

Oleg Łatyszonek to postać, której osiągnięcia zostały docenione przez liczne nagrody i odznaczenia. W szczególności wyróżnić można:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2008 roku,
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości, wręczony w 2023 roku,
• tytuł Zasłużonego Działacza Kultury, uzyskany w 2000 roku,
• Medal 100-lecia Białoruskiej Republiki Ludowej, nadany przez Radę BRL w 2019 roku.

---

Oceń: Oleg Łatyszonek

---